La Guajira, een uitgestrekt woestijngebied in het noorden van Colombia, heeft onze verwachtingen volledig overtroffen. Wat we hadden gelezen over deze regio, de uitdagingen, de armoede, en de bijzondere cultuur van de Wayuu-bevolking, bleek slechts een deel van het verhaal. Onze eigen ervaringen met overlanden in La Guajira en de reis van Cabo de la Vela naar Punta de Gallinas kleurden deze reis op manieren die we van tevoren nooit hadden kunnen bedenken.
Spoiler alert!
Onze ervaring is heel anders dan wat we van tevoren op diverse platformen hebben gelezen en gezien. Wat wij hier vervolgens beleefden, gaat verder dan je je kunt voorstellen.
Op weg naar het noorden: Inheemse cultuur en eerste indrukken
Het noordelijke deel van Colombia wordt bewoond door de inheemse bevolking, de Wayuu. Hier maken zij de dienst uit, en naar het schijnt heeft de politie hier niet (veel?) te vertellen. Hoewel er niets concreets mis was, voelden we ons soms wat ongemakkelijk door de schrijnende contrasten tussen onze comfortabele camper en de eenvoud van het lokale leven. Misschien was het de cultuurshock, misschien onze eigen vooroordelen of de verhalen die we meegekregen hebben, desondanks iets om over na te denken tijdens de eindeloze kilometers.
We bevinden ons nog in Cartagena, waar we de camper hebben ingeklaard. Al snel besluiten we noordelijker te trekken. Onze motivatie? We willen graag de woestijn in, onze auto testen in het zand en de warmte, én het meest noordelijke punt van Zuid-Amerika bereiken: Punta Gallinas.
Toch twijfelden we. We lazen veel verhalen over roadblocks en de armoede in deze regio. We besluiten de knoop later door te haken en beginnen nu eerst aan onze reis naar Cabo de la Vela.
Cabo de la Vela: Woestijnroutes en cultuurshock
Onderweg naar Cabo de la Vela merken we al snel dat de afstanden hier niet te vergelijken zijn met Europa. Niet alleen lijken ze korter op de kaart, maar de kilometers die je per uur aflegt zijn aanzienlijk minder.
Een groot deel van de route brengt ons over een asfaltweg, die afwisselend door sloppenwijken, dorpen en steden gaat. Hoewel we ons hier niet helemaal comfortabel voelen, is er niets aan de hand. Toch hebben we (achteraf) soms het gevoel dat dit ongemak meer te maken heeft met een cultuurshock dan met de werkelijke situatie.
Na uren rijden verruilen we het asfalt voor gravel. Daarom laten we de banden wat leeg lopen, wat ervoor zorgt dat we comfortabel door kunnen rijden. Op gravelwegen met wasbordjes is het belangrijk om de juiste snelheid te vinden: wij rijden hier 90 km/h, precies de cadans die nodig is om over de topjes te blijven rijden.
Voor het laatste stuk van de route naar Cabo de la Vela verlaten we de hoofdweg en nemen een backroad, deze slingert door een glooiend landschap vol cactussen en eindeloze uitzichten. Dit is precies waarom je met een 4×4 rijdt! Bij aankomst in het dorp zijn we verrast door de armoedige uitstraling. De zandwegen en hutjes van planken geven een andere indruk dan we hadden verwacht. Toch merken we dat veel bewoners het helemaal niet slecht hebben, en zien vele nieuwe iPhones en gouden kettingen.
Kitesurfen in Cabo de la Vela
We besluiten een week in Cabo de la Vela te blijven, waar we kamperen bij Tawi’s Kiteschool. Hier krijgen we kitesurflessen van een wereldkampioen. Voor de jongeren in het dorp is kitesurfen een grote hobby én een kans. Na een week les kunnen we allebei redelijk staan op het board en de kite onder controle houden, ontzettend gaaf!
Overdag waait er een stevige windkracht 5, maar onze camper houdt zich uitstekend. Met temperaturen van boven de 30 graden is het wel een uitdaging om te slapen, maar het briesje dat ’s avonds door onze tent waait, als we beide zijkanten en de achterkant open ritsen, maakt alles dragelijk. Even denken we terug aan toen we een hoge cabine zonder hefdak hadden, die was in de avond niet af te koelen.
Punta Gallinas: De route met vele roadblocks
Of we verder zouden reizen naar het uiterste noorden, wisten we nog niet zeker. We hadden verhalen gehoord en gelezen over wegblokkades waar locals ‘tol’ eisen in de vorm van rijst, snoepjes of koffie. De lokalen zouden niks hebben en de tol is een kleine bijdrage om door hun gebied te mogen rijden. Echter weet de eigenaresse van de kiteschool te vertellen dat dit niet voortkomt uit armoede, maar uit een traditie die ontstaan is door toeristen en gidsen die ooit snoep uitdeelden.
Na een week besluiten we toch verder te reizen naar Punta Gallinas, het meest noordelijke punt van Zuid-Amerika. We ontmoeten een Zwitserse meid die graag met ons mee wil reizen. Met vier zitplaatsen in onze auto is dat geen probleem.
Al snel na het verlaten van de hoofdweg komen we het eerste roadblock tegen. Een vrouw loopt naar onze auto en steekt zwijgend haar hand uit. Met een blik van “je weet wat je moet doen” We geven haar koffie, maar tot onze verbazing gooit ze dit terug: het is niet het juiste merk. Uiteindelijk eist ze geld, maar zelfs dat accepteert ze niet omdat ze het te weinig vind. Na zo een 40 min wachten en onderhandelen laat ze ons toch passeren.
Dit tafereel herhaalt zich zo’n 20 tot 30 keer alleen al in het eerste dorp. Vaak zien we mensen, die er tot onze verbazing erg gezond uitzien, met gouden sieraden en iPhones, wat ons doet twijfelen aan de verhalen over extreme armoede en het contrast met de verhalen van bekende blogs en vlogs.
Armoede in La Guajira
Toch zijn er uitzonderingen! Halverwege de route komen we weer roadblocks tegen, echter laten de bewoners de touwen al zakken voordat we aankomen. Op een gegeven moment staat er een jong gezin die om “agua” vraagt, dit gezin ziet er slecht uit en we besluiten alsnog te stoppen. We vragen of ze zelf een drinkfles hebben, en al snel wordt er een 1,5 liter fles gehaald. We vullen de gehaalde fles en vervolgen onze route, in onze spiegels zien we hoe ze om de beurt een paar grote slokken nemen en de fles is al bijna leeg voordat we weg zijn.
Het is zo triest om te zien hoe dorstig ze waren dat we besluiten om een hervulling te geven. We rijden achteruit en zien hun verbaasde gezichten. Als we aanbieden om de fles nogmaals te vullen zijn zo blij en drinken ze de rest van de fles leeg. We vullen de fles een 2e keer en zijn zeer ontroert dat mensen zo blij kunnen zijn met iets wat voor ons zo standaard is. Zelfs tijdens het reizen maken wij ons totaal geen zorgen om schoon drinkwater. We hebben 93 liter aan boord en zorgen met behulp van een filter dat er altijd schoon drinkwater inzit.
De zoektocht naar de route door La Guajira
De weg naar Punta de Gallinas was nog uitdagender dan die naar Cabo de la Vela. Zandpaden werden steeds vager, en we moesten constant navigeren om niet in de modder of het verkeerde gebied te belanden. De dreiging van guerrilla-strijders in het oosten en de kans om vast te komen zitten in de modder in het westen maakten het spannend. Op een gegeven moment reden we per ongeluk een moddergebied in. Met nergens om ons heen een anker punt om ons eventueel los te lieren stapte Jerry uit om de situatie te checken. Niet veel verder lopen zakte hij weg in de zachte ondergrond, waarna wij besloten dat doorrijden geen goede keuze. Dus we reden voorzichtig achteruit, en vervolgden een van de vele andere bandensporen hier.
Onze activiteit in Punta de Gallinas
Na ruim 10 uur komen we aan bij het eerste hostel, waar het onthaal alles behalve welkom is, en het niet schoon is, waardoor onze gast niet graag een kamer huurt. We besluiten, ondanks dat het schemerig is, door te zoeken naar wat anders. Aangekomen in het 2e hostel is dat een veel beter welkom, er zijn veel toeristen, onze gast vindt een fijne slaapplek en in de avond volgen we een verhaal over de inheemse bevolking. Helaas was het geheel in het Spaans en konden we er niet heel veel van volgen.
De meeste toeristen komen hier met een tour en slapen hier 1 nacht. Gelukkig hebben wij de luxe dit zelf te kunnen bepalen en hebben een hele dag in Punta de Gallinas gepland. In de ochtend gaan we nog een keer kitesurfen op prachtig vlak water. Langs de mangroves, werkelijk fantastisch! Na onze kite sessie gaan we naar het meest noordelijke punt. De plek zelf is wat saai, maar het idee is leuk. We maken wat foto’s en gaan terug naar het hostel waar we weer parkeren voor de nacht.
Terugreis: Uitdagingen en Snelheid
Bij het wegrijden voor de terugreis rijden we tegelijk weg met een lokale tourgids en besluiten we die te volgen. Na een stukje rijden waarschuwt hij ons dat de route zwaar wordt en dat een 4×4 essentieel is. We bevestigen dat we een 4×4 hebben om hem gerust te stellen. We rijden door prachtige zandduinen, maar merken al snel dat we vergeten zijn de 4×4 in te schakelen. Gelukkig komen we niet vast te zitten en rijden we probleemloos verder.
De gids heeft een hoog tempo en rijdt met 80 km/h door de woestijn. Jerry houdt zijn volledige focus op de weg, terwijl Anniek en onze gast druk bezig zijn met navigeren en een poging tot filmen. Aangekomen bij de touwtjes geeft de gids aan dat we niets moeten geven. Na wat onderhandelen wordt het touwtje los gemaakt en kunnen we doorrijden.
De technieken van de gids variëren erg. Soms rijd hij met 40 a 50 km/h door de touwtjes heen, soms stopt hij. Bij de touwtjes zitten wij bumper aan bumper zodat de lokalen de touwtjes niet tussen ons door omhoog kunnen halen. Een aantel lokalen lukte het om het touwtje alsnog tussen onze auto’s omhoog te krijgen, maar remmen binnen een meter met een snelheid van 40km/h of sneller, dat gaat natuurljk niet! De auto heeft een litteken van een ketting die gespannen werd, maar laten we het maar een herinnering noemen.
Ondanks de uitdagingen houden we de gids goed bij. Hij en zijn passagiers zijn onder de indruk dat we ze bij kunnen houden. Wat zijn we trots dat de auto zo goed rijdt dat dit mogelijk is met een camper! De terugreis, die 4 uur duurt in plaats van 10, is zwaar maar ontzettend gaaf.
Conclusie: Een onvergetelijke ervaring in La Guajira
Overlanden in La Guajira biedt een unieke combinatie van ruige natuur, lokale cultuur en uitdagende routes. Hoewel het gedrag van sommige bewoners ons tegenviel, zijn de uitzichten en de ervaringen absoluut de moeite waard. Voor liefhebbers van avontuur en 4×4 rijden is dit een bestemming die je niet mag missen.
Praktische Tips voor overlanden in La Guajira
- Reistijd: Neem voldoende tijd voor de routes; ze zijn langer dan je denkt.
- Uitrusting: Zorg voor een betrouwbare 4×4 en voldoende water en diesel.
- Tol en roadblocks: Neem kleine geschenken mee zoals koffie, rijst of water, maar wees voorbereid op onderhandelingen.
- Accommodatie: Kies je overnachtingsplekken zorgvuldig; de kwaliteit varieert sterk. Wij verbleven met onze camper bij Hostal Kijoru.